Chrzest święty – informacje

Sakrament chrztu św.

Chrzest jako pierwszy sakrament nowego Przymierza jest fundamentem całego życia chrześcijańskiego, bramą wprowadzającą do życia w Duchu i otwierającą dostęp do następnych sakramentów. Chrzest udzielany przez zanurzenie lub polanie wodą dzięki działaniu Ducha Świętego jest obmyciem, które oczyszcza, uświęca i usprawiedliwia, oznacza i urzeczywistnia śmierć dla grzechu i wejście w życie Trójcy Świętej przez upodobnienie do misterium paschalnego Chrystusa.

W naturalnej symbolice woda uwalnia od brudu i jest konieczna do tego, by żyć. Znak obmycia wodą oznacza pogrzebanie osoby ochrzczonej w śmierci Chrystusa, z której powstaje ona przez zmartwychwstanie z Nim jako nowe stworzenie do życia według Ducha Świętego.

Konieczności przyjmowania chrztu domaga się Pan Jezus, który powiedział: „Kto wierzy i przyjmie chrzest, będzie zbawiony; a kto nie wierzy, będzie potępiony” (Mk 16, 16). Powiedział też: „Jeśli się ktoś nie narodzi z wody i z Ducha Świętego, nie może wejść do Królestwa Bożego” (J 3, 5).

Chrzest przyjmuje się jeden raz w życiu, ponieważ wyciska on na duszy niezatarte, duchowe znamię, ‚charakter’, który uzdalnia ochrzczonego do uczestnictwa w kulcie chrześcijańskim.

Osoby, które mogą ochrzcić dziecko

Zwyczajnym szafarzem chrztu jest biskup i prezbiter (kapłan) oraz diakon. W razie konieczności (np. niebezpieczeństwo śmierci) może ochrzcić każda osoba, nawet nie ochrzczona, mająca wymaganą intencję. Wymagana intencja polega na tym, aby chcieć czynić to, co czyni Kościół, gdy chrzci i zastosować trynitarną formułę chrzcielną (N., ja ciebie chrzczę w imię Ojca i Syna i Ducha Świętego).

Chrzest zgłaszają osobiście rodzice dziecka w kancelarii parafialnej co najmniej dwa tygodnie wcześniej (przynajmniej jedno z rodziców musi wyrazić zgodę na chrzest).

Dokumenty potrzebne do spisania aktu chrztu:

  • Skrócony akt urodzenia dziecka z USC,
  • Świadectwo ślubu kościelnego rodziców (jeżeli ślub odbył się poza parafią),
  • Dane o rodzicach chrzestnych
  • imiona, nazwiska,
  • data i miejsce urodzenia,
  • adres zamieszkania,
  • wyznanie.
  • Rodzice chrzestni dziecka mieszkający na terenie innych parafii potrzebują zaświadczenie, że są praktykującymi katolikami i mogą pełnić godność rodziców chrzestnych. Zaświadczenia te otrzymuje się w kancelarii parafialnej parafii odpowiadającej aktualnemu miejscu zamieszkania (miejsce zameldowania nie ma znaczenie formalnego – liczy się faktyczny pobyt),
  • Potwierdzenie odbytej spowiedzi rodziców i rodziców chrzestnych,
  • Zaświadczenie o uczestniczeniu w katechezie dla rodziców i chrzestnych,
  • Jeżeli dziecko jest zamieszkałe w innej parafii rodzice dostarczają stosowną zgodę przeniesienia chrztu z parafii zamieszkania dziecka. Zaświadczenia te otrzymuje się w kancelarii parafialnej parafii odpowiadającej aktualnemu miejscu zamieszkania (miejsce zameldowania nie ma znaczenie formalnego – liczy się faktyczny pobyt).

W przypadku gdy rodzice nie są w sakramentalnym związku małżeńskim i nie mają żadnych przeszkód do zawarcia ślubu zalecane jest odłożenie chrztu dziecka do czasu zawarcia sakramentalnego małżeństwa przez rodziców. W związkach, w których istnieją przeszkody do zawarcia katolickiego małżeństwa rodzice muszą wyrazić pisemne zobowiązanie o katolickim wychowaniu dziecka.

Uczestnictwo w katechezie przed chrztem jest obowiązkowe dla rodziców i chrzestnych. Chrzestni spoza parafii, jeżeli odległość na to nie pozwala, mogą uczestniczyć w katechezie organizowanej w swojej parafii. Powinno to być zaznaczone na dostarczonym zaświadczeniu.

Wskazane jest, aby imię dziecka wybrane było spośród imion świętych, by patron był dla dziecka wzorem i przykładem życia chrześcijańskiego oraz orędownikiem z nieba.

Rodzice dziecka

Przed Chrztem dziecka rodzice są zobowiązani do wysłuchania nauki przed chrzcielnej. Powinni również przystąpić do Sakramentu Pokuty, a podczas Mszy świętej chrzcielnej do Komunii świętej.

W czasie chrztu dziecko powinna trzymać matka szczególnie w trzech momentach (główka dziecka na lewej ręce):

  • podczas obrzędów wstępnych i wniesienia dziecka,
  • podczas samego momentu chrztu sakramentu,
  • podczas błogosławieństwa.

Rodzice, prosząc o chrzest dla swego dziecka, przyjmują na siebie obowiązek wychowania go w wierze. Mają dawać pierwsze świadectwo wiary – słowem i przykładem.

Po udzieleniu Chrztu, rodzice dziecka wdzięczni Bogu i wierni podjętym zadaniom, mają obowiązek, zapoczątkowane na Chrzcie, nowe życie rozwijać przez chrześcijańskie wychowanie w rodzinie, nauczyć dziecko modlitwy, posyłać na katechezę, przygotować do Bierzmowania oraz do uczestnictwa w Eucharystii.

Rodzice chrzestni

Prawo Kościoła wymaga aby przyjmujący chrzest, jeśli to możliwe, posiadał chrzestnego (kan. 872 KPK). Dla każdego dziecka należy wybrać przynajmniej jednego chrzestnego, chrzestną lub dwoje chrzestnych (por. kan. 873 KPK).

Według Kodeksu Prawa Kanonicznego do przyjęcia zadania chrzestnego może być dopuszczony ten, kto:

  • Ukończył 16 lat – chyba że biskup diecezjalny określił inny wiek albo proboszcz lub szafarz jest zdania, że słuszna przyczyna zaleca dopuszczenie wyjątku,
  • Jest praktykującym katolikiem – bierzmowanym i przyjął już sakrament Najświętszej Eucharystii, uczestniczy regularnie we Mszy świętej niedzielnej i świątecznej oraz prowadzi życie zgodne z wiarą i odpowiadające funkcji, jaką ma pełnić,
  • Jeżeli żyje w związku to musi to być związek małżeński kościelny – sakramentalny,
  • Jeżeli jest uczniem to powinien aktualnie uczęszczać na katechizację,
  • Jest wolny od jakiejkolwiek kary kanonicznej, zgodnie z prawem wymierzonej lub deklarowanej,
  • Nie jest ojcem lub matką przyjmującego chrzest.

Chrzestnymi nie mogą być osoby:

  • żyjące w związkach niesakramentalnych (bez ślubu kościelnego),
  • młodzież nie uczestnicząca w katechezie,
  • osoba, która nie przyjęła sakramentu bierzmowania,
  • obojętni religijnie,
  • prowadzący gorszący tryb życia.

Rodzice chrzestni maja obowiązek uczestnictwa w nauce przed chrzcielnej. Prosimy rodziców chrzestnych będących spoza naszej parafii o przyniesienie od własnego Księdza Proboszcza zaświadczenia potwierdzającego możliwość pełnienia godności chrzestnego(ej).

Z okazji Chrztu dziecka chrzestni powinni przystąpić do Spowiedzi i Komunii świętej. W przyszłości rodzice chrzestni powinni być także świadkami Bierzmowania swego chrześniaka i uczestniczyć w ważniejszych wydarzeniach jego życia (I Komunia święta, ślub).

Dodatkowo rodzice chrzestni mają towarzyszyć w chrześcijańskim wtajemniczeniu dziecka, pomagać, aby ochrzczony prowadził życie chrześcijańskie odpowiadające przyjętemu sakramentowi i wypełniał wiernie złączone z nim obowiązki.

Kiedy o ochrzczenie dziecka proszą rodzice, którzy są ludźmi niewierzącymi lub niepraktykującymi, wtedy chrzestni muszą spełniać wymagania większe niż w sytuacji, gdy mamy do czynienia z rodzicami głęboko wierzącymi. Rola chrzestnych ma polegać wtedy na przejęciu całości lub w znacznej części obowiązku wychowania w wierze dziecka ochrzczonego. Stąd właśnie owe dodatkowe wymagania. Chrzestni w tym wypadku są bowiem nie tylko pomocnikami, ale osobami wypełniającymi podstawowe zadanie.

 

Obrzędy (rytuał) Chrztu Świętego

Obrzęd przyjęcia dzieci

Rodzice i chrzestni z dzieckiem gromadzą się w oznaczonym miejscu kościoła (najczęściej koło chrzcielnicy, w przedsionku, zakrystii lub kaplicy). Kapłan pozdrawia obecnych, przypomina zebranym, że dziecko jest darem Boga, który chce je obdarzyć swoim życiem łaski.

 

Celebrans: Drodzy rodzice, jakie imię wybraliście dla swojego dziecka?

Rodzice wymieniają imię: [N].

Celebrans: O co prosicie Kościół Boży dla [N].

Rodzice: O chrzest.
(albo: o wiarę, o przyjęcie do Kościoła, o łaskę Chrystusa, o życie wieczne).

Celebrans: Prosząc o chrzest dla waszego dziecka, przyjmujecie na siebie obowiązek wychowania go w wierze, aby zachowując Boże przykazania, miłowało Boga i bliźniego, jak nas nauczył Jezus Chrystus. Czy jesteście świadomi tego obowiązku?

Rodzice: Tak albo: Jesteśmy tego świadomi.

 

Celebrans zwracając się do chrzestnych, pyta ich: A wy, drodzy chrzestni, czy jesteście gotowi pomagać rodzicom tego dziecka w wypełnianiu ich obowiązku?

Chrzestni: Jesteśmy gotowi.

 

Celebrans: [N], wspólnota chrześcijańska przyjmuje cię z wielką radością. W imieniu tej wspólnoty znaczę cię znakiem krzyża. Po mnie wy, rodzice i chrzestni, naznaczcie wasze dziecko znakiem Jezusa Chrystusa, naszego Zbawiciela.

Celebrans w milczeniu kreśli znak krzyża na czole dziecka. Potem czynią to rodzice i chrzestni.

Liturgia Słowa Bożego

Wszyscy udają się do miejsca przewidzianego na liturgię słowa, w drodze wykonuje się śpiew. Dzieci na czas liturgii słowa można przenieść do oddzielnego pomieszczenia.
Czyta się wyjątki z Pisma Świętego, następnie celebrans głosi homilię, a po modlitwie powszechnej odmawia egzorcyzmy i wkłada rękę na głowę każdego dziecka.

Czytania biblijne

Stary Testament: Wj 17,3-7; Ez 36,24-28; Ez 47,1-9.12

Listy Apostolskie: Rz 6,3-5; Rz 8,28-32; 1Kor 12,12-13; Ga 3,26-28; Ef 4,1-6; 1P 2,4-5.9-10

Ewangelia: Mt 22,35-40, Mt 28,18-20; Mk 1,9-11; Mk 10,13-16; Mk 12,28b-34; J 3,1-6; J 4,5-14; J 6,44-47; J 7,37b-39a; J 9,1-7; J 15,1-11; J 19,31-35

Homilia

Modlitwa powszechna

Modlitwa powszechna kończy się wezwaniem wstawiennictwa Świętych:

Święta Maryjo, Matko Boża – módl się za nami
Święty Janie Chrzcicielu – módl się za nami
Święty Józefie – módl się za nami
Święci Piotrze i Pawle – módlcie się za nami

Tu można dodać świętych patronów dzieci

Wszyscy Święci i Święte Boże – módlcie się za nami

Modlitwa z egzorcyzmem i włożenie ręki (B)

Celebrans: Panie, Boże wszechmogący, Ty posłałeś swojego jedynego Syna, aby człowieka poddanego niewoli grzechu obdarzyć wolnością Twoich dzieci, Ty wiesz, że to dziecko będzie narażone na pokusy tego świata i będzie musiało walczyć przeciwko zasadzkom szatana.
Pokornie Cię prosimy, uwolnij je od zmazy grzechu pierworodnego mocą Męki i Zmartwychwstania Twojego Syna, umocnij Jego łaską i strzeż nieustannie na drodze życia. Przez Chrystusa Pana naszego.
Wszyscy: Amen.

Celebrans: Niech cię broni moc Chrystusa Zbawiciela,
który żyje i króluje na wieki wieków.
Wszyscy: Amen.

Liturgia sakramentu

Poświęcenie wody albo modlitwa dziękczynna nad wodą (II)

Wszyscy udają się następnie do chrzcielnicy, o ile potrzeba. Tam celebrans odmawia modlitwę poświęcenia wody lub dziękczynną w okresie wielkanocnym.

Módlmy się, aby Bóg wszechmogący obdarzył te dzieci nowym życiem z wody i z Ducha Świętego.

 

Celebrans: Błogosławiony jesteś, Boże, Ojcze wszechmogący. Ty stworzyłeś wodę, która oczyszcza i podtrzymuje życie.
Wszyscy: Błogosławiony jesteś, Boże, teraz i na wieki.

Celebrans: Błogosławiony jesteś, Boże, Synu Jednorodzony, Jezu Chryste, z Twojego boku wypłynęła woda i krew, aby z Twojej Śmierci i Zmartwychwstania narodził się Kościół.
Wszyscy: Błogosławiony jesteś, Boże, teraz i na wieki.

Celebrans: Błogosławiony jesteś, Boże, Duchu Święty, który namaściłeś Chrystusa, ochrzczonego w wodach Jordanu, abyśmy wszyscy w Tobie byli ochrzczeni.
Wszyscy: Błogosławiony jesteś, Boże, teraz i na wieki.

 

Celebrans: Przybądź nam z pomocą, Panie, Ojcze jedyny, i uświęć tę wodę, aby dzieci nią ochrzczone zostały obmyte z grzechu i narodziły się do nowego życia jako Twoje przybrane dzieci.
Wszyscy: Boże, uświęć tę wodę.

Celebrans: Uświęć tę wodę, aby wszyscy nią ochrzczeni uczestniczyli w tajemnicy Śmierci i Zmartwychwstania Chrystusa i stali się przez to podobni do Twojego Syna.
Wszyscy: Boże, uświęć tę wodę.

Celebrans dotyka wody prawa ręką i mówi:

Uświęć tę wodę, aby ci, których powołałeś, odrodzili się z Ducha Świętego i zostali włączeni do Twojego świętego ludu.
Wszyscy: Boże, uświęć tę wodę.

 

Jeśli jest do dyspozycji woda chrzcielna już poświęcona, celebrans pominąwszy wezwania od: Przybądź nam z pomocą, mówi:

Przez tajemnicę tej poświęconej wody racz udzielić duchowego odrodzenia Twojemu słudze N., którego (Twojej służebnicy N., którą) w wierze Kościoła wezwałeś do chrztu, aby otrzymał(a) życie wieczne. Przez Chrystusa, Pana naszego.
Wszyscy: Amen.

Wyrzeczenie się zła

Celebrans: Drodzy rodzice i chrzestni. Przyniesione przez was dziecko otrzyma z miłości Bożej przez sakrament chrztu nowe życie z wody i z Ducha Świętego. Starajcie się wychować je w wierze tak, aby zachować w nim to Boże życie od skażenia grzechem i umożliwić jego ustawiczny rozwój. Jeśli więc, kierując się wiarą, jesteście gotowi podjąć się tego zadania, to wspominając swój własny chrzest, wyrzeknijcie się grzechu i wyznajcie wiarę w Jezusa Chrystusa. Jest to wiara Kościoła, w której wasze dziecko otrzymuje chrzest.

 

Celebrans: Czy wyrzekacie się grzechu, aby żyć w wolności dzieci Bożych?
Rodzice i Chrzestni: Wyrzekamy się.

Celebrans: Czy wyrzekacie się wszystkiego, co prowadzi do zła,
aby was grzech nie opanował?
Rodzice i Chrzestni: Wyrzekamy się.

Celebrans: Czy wyrzekacie się szatana, który jest głównym sprawcą grzechu?
Rodzice i Chrzestni: Wyrzekamy się.

Wyznanie wiary

Celebrans przyjmuje od rodziców i chrzestnych potrójne wyznanie wiary:

Celebrans: Czy wierzycie w Boga Ojca wszechmogącego, Stworzyciela nieba i ziemi?

Rodzice i Chrzestni: Wierzymy.

Celebrans: Czy wierzycie w Jezusa Chrystusa, Syna Jego jedynego, Pana naszego, narodzonego z Maryi Dziewicy, umęczonego i pogrzebanego, który powstał z martwych i zasiadł po prawicy Ojca?

Rodzice i Chrzestni: Wierzymy.

Celebrans: Czy wierzycie w Ducha Świętego, święty Kościół powszechny, obcowanie Świętych, odpuszczenie grzechów, zmartwychwstanie ciała i życie wieczne?

Rodzice i Chrzestni: Wierzymy.

 

Celebrans: Taka jest nasza wiara. Taka jest wiara Kościoła, której wyznawanie jest naszą chlubą, w Chrystusie Panu naszym.

Wszyscy: Amen.

CHRZEST

Celebrans zaprasza pierwszą z rodzin, aby podeszła do chrzcielnicy i prosi o powtórzenie imienia dziecka. Następnie zapytuje rodziców i chrzestnych:

Celebrans: Czy chcecie, aby [N] otrzymał(a) chrzest w wierze Kościoła, którą przed chwilą wspólnie wyznaliśmy?

Rodzice i Chrzestni: Chcemy.

 

Teraz celebrans chrzci dziecko, mówiąc:

[N], ja ciebie chrzczę w Imię Ojca

zanurza dziecko lub polewa je wodą po raz pierwszy,

i Syna,

zanurza lub polewa je wodą po raz drugi,

i Ducha Świętego.

zanurza lub polewa je wodą po raz trzeci.

 

Po chrzcie dziecka uczestnicy wypowiadają lub śpiewają aklamację:

Chwała Ojcu i Synowi, i Duchowi Świętemu.
Jak była na początku, teraz i zawsze, i na wieki wieków. Amen.

Obrzędy wyjaśniające

Namaszczenie Krzyżmem świętym

Celebrans: Bóg wszechmogący, Ojciec naszego Pana, Jezusa Chrystusa, który cię uwolnił od grzechu i odrodził z wody i z Ducha Świętego, On sam namaszcza ciebie krzyżmem zbawienia, abyś włączony(a) do ludu Bożego, wytrwał(a) w jedności z Chrystusem Kapłanem, Prorokiem i Królem na życie wieczne.

Wszyscy: Amen.

Włożenie białej szaty

Celebrans: [N] stałeś (aś) się nowym stworzeniem i przyoblekłeś (aś) się w Chrystusa, dlatego otrzymujesz białą szatę. Niech twoi bliscy słowem i przykładem pomagają ci zachować godność dziecka Bożego nieskalaną aż po życie wieczne.

Wszyscy: Amen.

Wręczenie zapalonej świecy

Przed wręczeniem zapalonej świecy, celebrans bierze paschał i mówi:

Przyjmijcie światło Chrystusa.

Następnie przedstawiciel każdej rodziny (np. ojciec lub chrzestny), zapala świecę swego dziecka od paschału. Potem celebrans mówi:

Podtrzymywanie tego światła powierza się wam, rodzice i chrzestni, aby wasze dzieci, oświecone przez Chrystusa, postępowały zawsze jak dzieci światłości, a trwając w wierze, mogły wyjść na spotkanie przychodzącego Pana razem z wszystkimi Świętymi w niebie.

Zakończenie obrzędu

Procesja do ołtarza

Obrzęd zakończenia odbywa się przed głównym ołtarzem. W drodze od chrzcielnicy śpiewa się pieśń.

Modlitwa Pańska Ojcze nasz

Błogosławieństwo (C)

Bóg, dawca życia i miłości, który serce każdej matki skłania ku jej dziecku, niechaj wejrzy i błogosławi matce tego ochrzczonego dziecka. I jak Mu dziękuje za otrzymane potomstwo, tak niechaj raduje się z miłości swojego dziecka, z jego rozwoju i świętego życia.
Wszyscy: Amen.

Bóg, który jest źródłem wszelkiego ojcostwa i wzorem ojca, niechaj towarzyszy swoją łaską także ojcu tego dziecka, aby przykładem postępowania doprowadził je do dojrzałego życia chrześcijańskiego.
Wszyscy: Amen.

Bóg, który miłuje wszystkich ludzi, niechaj wejrzy łaskawie na wszystkich tutaj zgromadzonych krewnych i przyjaciół, niechaj ich strzeże od złego i darzy obficie pokojem.
Wszyscy: Amen.

Niech was błogosławi Bóg wszechmogący, Ojciec i Syn, † i Duch Święty.
Wszyscy: Amen.

 

Więcej informacji nt. sakramentu chrztu można uzyskać czytając: